Vẫn là những câu hỏi…

Lần đầu tiên, tôi xem một giải bóng chuyền từ bệnh viện là chính, may mắn là khá đầy đủ và cái chính là giải thành công ngoài mong đợi, chất lượng cao và tiếp tục khiến giới chức bóng chuyền Việt Nam (BCVN) tiếp tục đau đầu suy nghĩ. Cách đây đã khá lâu, trong một hội thảo chuyên môn về bóng chuyền, tôi đã trình bày suy  nghĩ: Tại sao người Thái Lan lên ngôi vô địch châu Á ngay tại Hà Nội sau khi vượt qua cả Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản…bằng tư duy xuất phát từ chiến lược gia Kiatipong: người Đông Nam Á có chiều cao thấp so với các nước khác, vậy không thể lấy chiều cao làm tiêu chí hàng đầu, trái lại cần lấy sự khéo léo là chủ yếu. Cụ thể, đội nữ của họ chỉ còn 2, thậm chí 1,5 phụ công, 3 chủ công quân bình chỉ 1m75-1m77, nhưng Thái Lan đánh đa dạng, Onuma được nhận danh hiệu chủ công số 1 tại giải với hàng loạt cú dội bom từ sau vạch 3m, Nootsara (1m69) nhận danh hiệu chuyền hai xuất sắc dù trong giải có Takeshita đến từ Nhật. Gặp lại Kiatipong sau khi anh đã làm rể Trung Quốc, chàng vẫn giữ nguyên quan điểm trên: các phụ công có khéo mấy với những cú đánh một chân sau đầu sẽ bị dàn chắn khủng vô hiệu hóa rất dễ dàng, muốn thắng khi không có các siêu khủng long hãy chơi đa dạng, và từ sau vạch 3m mới khó bị chắn. Trước đây, Jong Jin Sim và nữ Triều Tiên với lối đánh tầm thấp hấp dẫn, ban đầu liên tục lấy các giải, tuy nhiên sau đó chọ đã bị chế ngự và lui lại phía sau. Còn BCVN, từng một thời quá say sưa với cú đánh một chân sau đầu nhập từ Trung Quốc, thậm chí có năm gọi lên tuyển đến 5 phụ công (Huệ, Hoa, Trang, Hòa, Giang) còn Thái một thời gian dài chỉ có Pleumjit, cùng Amporn đảm nhiệm vai trò này. 

Đinh Thị Thúy đã có một giải thành công. Ảnh: Dũng Phương

Nhìn lại Cup VTV9 Bình Điền năm nay, kể cả giải quốc nội, BCVN xuất hiện  một lớp chủ công có chiều cao còn hạn chế (Đinh Thúy, Phạm Huệ, Dương Hên và vài người khác) đã làm bùng nổ khán đài, song nghĩ cho cùng khi gặp đối tượng mạnh họ sẽ bị chặn lại, riêng Đinh Thúy còn phát huy ít nhiều vì biết đánh sau vạch 3m mà có người thoáng thấy cô có nét gì của Onuma khi xưa. Câu trả lời như đã rõ: BCVN phải nhanh chóng có thêm các chủ công đánh tốt ở sau vạch 3m. Tuy nhiên chừng đó là chưa đủ.  

1. Đa số cầu thủ Việt Nam chơi thiếu cơ bản, bước một rất kém. Thể lực lại yếu, đòn ra nhẹ hơn hẳn nếu chỉ so với lứa trẻ Thái Lan chơi ở giải này. Nhớ lại SEA Games vừa qua khi VN-INA, sau khi vô hiệu hóa được Manganang hơn 2 hiệp đầu, từ hiệp sau, thể lực của ta xuống và Manganag tự do dội bom khiến chúng ta thua ngược. Nếu nhìn vài cầu thủ có chiều cao là rõ nhất điều này. Chủ công Trần Thị Thanh Thúy rất tuyệt vời nhưng bước 1 kém và động tác ra tay còn vấn đề, tầm cắt chưa tương xứng với tầm với, Đoàn Xuân lực yếu, tâm lý và bước một kém, Bích Tuyền còn non… 
2. Đa số các CLB của BCVN thiếu nhuyễn trong các miếng đánh, ít biến hóa. Một lần, ông Trần Đức Phấn đã sốt ruột nói ông chưa sao thấy một cú đánh lao nào cho đúng nghĩa. Giờ vẫn thế, nom na ná lao thì đúng hơn, vì cái chữ “lao” cần phải hiểu đúng mới chuyền lao được, viết đến đây lại nhỡ nữ Bát Nhất hồi ‘76 sang ta đã trình làng các cú lao ngắn và cả lao dài, thấy mà thèm. Cú đánh chồng dễ ăn và dễ bị chắn, thế nên yếu tố nhuyễn mới là số một, và có thêm cú “giả chống” rất độc, có ai đã nhầm lẫn với cú đánh hai nhịp đó!
3. BCVN phải thêm các tay đánh biên. Xin nói rõ, xưa nay chỉ có một mình Oanh tạc cơ chơi được dãn biên khi ở đỉnh cao, ngoài ra tất cả đều chỉ là trung biên, chớ thấy ai tấn công gần đó mà vội reo lên là dãn biên nhé, Từ Thanh Thuận mạnh về các quả đánh sau vạch 3m mà không dãn biên. Phái đẹp bây giờ đánh sau 3m chỉ vỏn vẹn Trần Thị Thanh Thúy, Đinh Thúy và Dương Hên cũng có nhưng chưa mạnh dạn và thiếu lực.
4. Về các giải thưởng cá nhân, Wu Han và Dương Thị Hên cùng sinh năm 1998, cùng là trụ cột, ghi rất nhiều điểm tại hai CLB. Trong khi Wu Han đã khẳng định được tài năng, phẩm chất bằng danh hiệu đối chuyền xuất sắc nhất thì Dương Thị Hên mới dừng lại ở danh hiệu VĐV trẻ triển vọng. Tuy nhiên, đánh giá chung trong các VĐV Việt Nam thì Dương Thị Hên đã có một giải đấu thành công, cô gái nhỏ bé người Long An đã có sự trưởng thành vượt bậc so với những mùa giải trước đó.