Chuyện du đấu của bóng chuyền Việt Nam: Đi đến đâu thành công đến đó

Từ Huỳnh Đức, Công Vinh tới Công Phượng, Tuấn Anh, các chuyến du đấu của bóng đá Việt Nam đều mới chỉ mang tính thử nghiệm và học hỏi đầy gian khó. Điều này khác hẳn với bóng chuyền, khi có tới 2 hảo thủ từng rực sáng tại các sân chơi ngoại, thậm chí Ngọc Hoa còn là ngôi sao của Thai League, giải đấu hàng đầu châu lục.

Từ Huỳnh Đức, Công Vinh tới Công Phượng, Tuấn Anh, các chuyến du đấu của bóng đá Việt Nam đều mới chỉ mang tính thử nghiệm và học hỏi đầy gian khó. Điều này khác hẳn với bóng chuyền, khi có tới 2 hảo thủ từng rực sáng tại các sân chơi ngoại, thậm chí Ngọc Hoa còn là ngôi sao của Thai League, giải đấu hàng đầu châu lục.

VĂN KIỀU “OANH TẠC” XỨ NGƯỜI  TỪ 2008

Tại SEA Games 2007, chủ công 19 tuổi cao tới 1m96 Ngô Văn Kiều đã lần đầu xuất hiện và lập tức gây chấn động với lối chơi hừng hực máu lửa, những pha bật cao dứt điểm “xé toang” mọi dàn chắn để đưa ĐTQG bóng chuyền nam đoạt tấm HCB lịch sử.

Trong đó, Kiều đã có một trận đấu để đời khi ghi tới 31 điểm để gần như một mình đả bại chủ nhà Thái Lan, cũng đang là ĐKVĐ tới 3-0 ở trận bán kết. Có tới 17 điểm của anh đến từ những pha dứt điểm trái phá sau vạch 3 mét, điều vô cùng hiếm ngay cả với những tay đập thế giới hay nhất.

Quá mê mẩn tài năng đặc biệt được ví như một “oanh tạc cơ”, nhiều lãnh đạo, HLV các đội bóng trong khu vực khi đó đã đánh tiếng muốn mời Ngô Văn Kiều sang khoác áo. Nhanh chân nhất, CLB số 1 Indonesia là Samator Group đã liên hệ với Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam và CLB Sanest Khánh Hóa để có được tay đập hay nhất khu vực này. Họ còn mau mắn trả cho Liên đoàn khoản lệ phí chuyển nhượng 1.000 USD, thậm chí còn ký hợp tác toàn diện với CLB chủ quản của chủ công quê Hà Nam. 

Ngô Văn Kiều là người  mở đường xuất ngoại cho bóng chuyền Việt Nam khi thi đấu cho  CLB Samator Group (Indonesia).

Với mức lương 2.000 USD/tháng, từ cuối tháng 4/2008, Kiều đã sang Indonesia thi đấu và khẳng định được giá trị của mình. Trong một đội hình tập hợp tới 8 tuyển thủ quốc gia Indonesia, lại thêm 2 ngoại binh Nhật Bản và Thái Lan, Kiều vẫn giành được vị trí chính thức.

Cả  2 mùa giải tại đây, Kiều thi đấu không thiếu một phút nào, thậm chí luôn nằm trong 3 chủ công ghi được nhiều điểm nhất giải. Chỉ tiếc rằng, do chấn thương nên cuộc chinh phục xứ người của anh đã sớm dừng lại.

Tuy nhiên, cựu đội trưởng ĐTQG cũng đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của “người mở đường” cho bóng chuyền và cả TTVN. Trước Kiều, Việt Nam cũng đã có vài VĐV xuất ngoại, như tiền đạo bóng đá Lê Huỳnh Đức song phải đến chuyến du đấu của Kiều mới được ngành thể thao ghi nhận, bởi nó thực sự mang tính chuyên môn, có thành quả thực tế.

NGỌC HOA LÊN ĐỈNH THAI LEAGUE & CHÂU LỤC 

Ngay từ 2005, phụ công sinh năm 1987 quê Long An Nguyễn Thị Ngọc Hoa đã đạt tới đẳng cấp quốc tế, được đánh giá có thể thi tài sòng phẳng ở bất cứ nền bóng chuyền hùng mạnh nào. Nhiều năm sau đó, người đang giữ kỷ lục về số trận, số điểm ở ĐTQG thường xuyên nhận được  lời mời ra nước ngoài đấu thuê từ các CLB của Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan.

Đơn cử một đội bóng của Mỹ còn sắn sàng cấp học bổng toàn phần, bao cấp toàn bộ chi phí, cộng thêm một khoản lương tháng “khủng” để Hoa vừa du đấu kết hợp với học Đại học.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do, phải đến 2014, chuyện du đấu của Ngọc Hoa mới thành hiện thực, cũng chỉ ngay tại Thái Lan, mà cũng chỉ theo dạng “tranh thủ” khi vẫn phải gánh vác trọng trách ở đội bóng nhà Bình Điền Long An.

Thành công của Ngọc Hoa tại Thai League chứng minh các tuyển thủ Việt Nam đủ sức chinh chiến tại các giải đấu hàng đầu châu lục

Qua 3 mùa giải tranh tài trên đất Thái, tài năng cao 1m83 đã vươn tới đỉnh cao đáng mơ ước, với một Siêu Cúp Quốc gia Thái Lan trong màu áo của Ayutthaya ATCC, một chức vô địch quốc gia cùng Bangkok Glass. Hoa cũng đang đứng trước cơ hội có danh hiệu vô địch quốc gia nữa khi đội bóng của Thủ đô Thái Lan vừa kết thúc vòng 1 mùa bóng mới với ngôi đầu tuyệt đối nhờ 7 trận toàn thắng.

Mới đây, tuyển thủ miền Tây cũng lập công lớn giúp Bangkok Glass bước lên bục cao nhất của giải CLB nữ châu Á. Về mặt cá nhân, Hoa cũng từng được vinh danh, qua danh hiệu phụ công hay nhất Thai League 2 mùa liên tiếp. Rất khó tin, dù thi đấu ở vị trí phụ công sở trường hay chủ công, thậm chí đối chuyền hai, Ngọc Hoa vẫn luôn thể hiện mình là ngôi sao hàng đầu của giải, kể cả về điểm số ghi điểm, khả năng tổ chức và sức ảnh hưởng tới cả đội. Trung bình mỗi trận, tuyển thủ số một Việt Nam đóng góp tới 15 điểm.

Có thể khẳng định, Ngọc Hoa chính là trường hợp xuất ngoại thành công nhất của làng thể thao Việt, phần nào đó là trường hợp có một không hai, với sự hội tụ của đầy đủ các yếu tố.

CHUYÊN MÔN ĐỦ, ĐIỀU KIỆN KHÓ VÀ TƯ DUY BÓ

Đến thời điểm này, đã có 4 tuyển thủ bóng chuyền Việt Nam ra nước ngoài đấu thuê (Ngô Văn Kiều, Nguyễn Thị Ngọc Hoa, Đỗ Thị Minh, Nguyễn Thị Kim Liên). Họ đều thành công ở các mức độ khác nhau, riêng Kiều và nhất là Hoa đã tỏa sáng rực rỡ.

Theo đánh giá từ chính các chuyên gia Thái Lan, Việt Nam có rất nhiều tuyển thủ đủ năng lực tung hoành tại các giải đấu ngoại. Đơn cử, ở giải Thai League có không dưới 10 tuyển thủ nam nữ quốc gia hoàn toàn có thể đáp ứng ở mức độ tốt.

Tuy nhiên, môn bóng chuyền dù vượt xa bóng đá cũng đang vô cùng khó khăn trong việc xuất ngoại, với số lượng chỉ đếm đầu ngón tay, đều mang tính ngoại lệ và thời vụ. Chưa có ai, kể cả Ngọc Hoa vượt ra khỏi tầm mức khu vực. Và giả sử Ngọc Hoa thi đấu tại Nhật Bản, Hàn Quốc, chưa kể sang Mỹ hay châu Âu, tình thế rất khác.

Nguyên nhân bởi các CLB và chính bản thân tuyển thủ đều chưa có sự chuẩn bị sẵn sàng, hay nói cách khác rất thiếu hàng loạt điều kiện cơ bản cho việc xuất ngoại, đơn giản như vốn ngoại ngữ, văn hóa cơ bản hay khả năng thích ứng với những khác biệt về sinh hoạt, tập luyện thi đấu.

Sang Thái Lan, Ngọc Hoa có nhiều thuận lợi cơ bản vì được ở trong một môi trường gần như ở nhà, bên cạnh ông thầy cũ và nhiều người đồng đội quen thuộc luôn hỗ trợ tối đa về mọi mặt.

Quan trọng nhất, các nhà quản lý huấn luyện của môn bóng chuyền vẫn đang rất “đóng” tư duy khi chỉ coi chuyện tuyển thủ Việt ra nước ngoài thi đấu là một mục tiêu xa vời, đúng nghĩa được chăng hay chớ.

Tập huấn cũng khó khăn Không chỉ mảng xuất ngoại đấu thuê khó mà ngay một mảng trực tiếp quen thuộc hơn nhiều là tập huấn nước ngoài, thể thao Việt Nam cũng thất bại nhiều hơn thành công. Gần như chỉ có duy nhất một siêu kình ngư Ánh Viên đạt tới một mẫu hình chuẩn quốc tế, còn lại là hàng loạt trường hợp đều gặp trục trặc, thậm chí lãng phí, hay chí ít cũng không đạt được như mong đợi, với những điển hình đã trở thành bài học “xương máu” như Vũ Thị Hương (điền kinh) với chuyến rèn chân ác mộng tại Đức hồi 2006 hay mới đây nhất là Hoàng Quý Phước với chuyến tập huấn thảm hại tại Nhật Bản.